مقایسه اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی(mbct) با درمان شناختی- رفتاری (cbt) بر کاهش خشم و پرخاشگری رانندگی

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی گروه درمانی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی (mbcgt) با گروه درمانی شناختی-رفتاری (cbgt) بر کاهش خشم و پرخاشگری رانندگی بود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه این پژوهش شامل 30 نفر از رانندگان تاکسی شهر مشهد بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان به شیوه تصادفی به سه گروه، تقسیم شدند. گروه اول درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت کردند؛ گروه دوم درمان شناختی-رفتاری را دریافت کردند؛ و گروه سوم مداخله ای دریافت نکرد. هر سه گروه در سه مرحله زمانی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. ابزارهای سنجش در این پژوهش عبارت بودند از مقیاس خشم رانندگی (das)، پرسشنامه ابراز خشم در رانندگی (dax). داده ها با استفاده از نرم افزار spss 16 و با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که (الف) گروه mbct در مقایسه با گروه cbt به کاهش بیشتر خشم رانندگی و پرخاشگری رانندگی انجامید؛ (ب) در مقایسه با گروه کنترل، mbct به بهبود خشم رانندگی و پرخاشگری رانندگی کمک کرد؛ (ج) در مقایسه با گروه کنترل، خشم رانندگی در گروه cbt بهبود یافت. این یافته ها از لحاظ نظری و اهمیت آن ها در مداخلات بالینی به بحث گذاشته شده اند.